Foto Omgevingskunst - Post '65

Omgevingskunst - Post '65

In de periode 1965-1990 raakte de monumentale kunst aan gebouwen los van zijn drager en manifesteerde zich steeds meer in de openbare ruimte. Beeldend kunstenaars wilden een bijdrage leveren aan de leefomgeving en werden betrokken bij  inrichting, ontwerp en beleving van die openbare ruimte. In deze 'omgevingskunst' komt de ordening van Nederland tot uitdrukking. Wijnand Galema, Siebe Thissen en Cathelijne van Andel brengen deze kunstvorm in beeld, in opdracht voor de Rijksdienst Cultureel Erfgoed als onderdeel van het programma Post '65.

Nov. 2023 t/m feb. 2024 (foto: kunst als speelobject, Zoetermeer, jaren zeventig; bron: RKD, Den Haag).
Foto Waardestelling Princesseflat Mart Stam

Waardestelling Princesseflat Mart Stam

In opdracht van de vereniging van eigenaren van de Princesseflat aan de Beethovenstraat in Amsterdam wordt een cultuurhistorische verkenning en waardestelling uitgevoerd naar dit gebouw, een ontwerp van architect Mart Stam van rond 1960. Stam was een van de eerste modernistische architecten van Nederland. Zijn vernieuwende ideeën en ideologische gedrevenheid bracht hem op verschillende plekken in Europa, maar hij keerde steeds weer terug naar Nederland. In de Princesseflat zijn enkele kenmerken van zijn avantgardistisch ontwerpen van voor WO II terug te zien.

Juni 2023 t/m januari 2024 (foto: Stadsarchief Amsterdam).
Foto Tuinstad tussen droom en daad

Tuinstad tussen droom en daad

Voor Rochdale en de gemeente Amsterdam werd een deel van het Van Eesteren Buitenmuseum in Slotermeer onderzocht op cultuurhistorische waarden. Het buurtje bevat de eerste woningen van de westelijke tuinsteden en de ontwerpers zetten hiermee de toon voor de toekomst van het gebied. Het hoge ambitieniveau stond op gespannen voet met beschikbare budgetten en  tempo waarin gebouwd moest worden. Desondanks is een geslaagd buurtje ontstaan, dat ook mogelijkheden biedt voor respectvolle vernieuwing.

Dec 2022 t/m juni 2023 (foto: luchtfoto kort na oplevering, bron: Stadsarchief Amsterdam)
Foto Slotakkoord van de wederopbouw

Slotakkoord van de wederopbouw

In opdracht van de Doelen voerde Wijnand Galema een cultuurhistorisch onderzoek en waardestelling uit naar het gelijknamige congres- en concertgebouw in Rotterdam. Dit gebouw kan worden gezien als het slotakkoord van de wederopbouw van de Maasstad en meesterwerk in het oeuvre van de architecten Evert & Herman Kraaijvanger. Het is ook een voorbeeld van lokaal vakmanschap, waarbij ontwerpers, kunstenaars, bouwers en leveranciers bijna allemaal Rotterdamse roots hadden.

Jan t/m mei 2023 (foto: De Doelen vlak na oplevering, bron: Stadsarchief Rotterdam).
Foto Kabeldistrict Delft

Kabeldistrict Delft

In opdracht van Kabeldistrict NV deed Wijnand Galema onderzoek naar achtergrond en architectuur van fabriek II van de NKF in Delft. Het gigantische fabriekscomplex, ingeklemd tussen Schie en spoor, wordt binnenkort getransformeerd tot nieuwe woonwijk. Elementen van de oude fabriek worden mede bepalend voor de identiteit van de toekomstige wijk. Zo blijft het verhaal van de plek zichtbaar en beleefbaar voor nieuwe bewoners en bezoekers. Zie: www.kabeldistrict.nl

augustus t/m november 2022
Foto Luchthavengebouw RTM

Luchthavengebouw RTM

Na een lange voorgeschiedenis werd in 1970 het nieuwe luchthavengebouw geopend op Rotterdam Airport. Het ontwerp van gemeentearchitect Jacques Bister is een echt Rotterdams gebouw: zakelijk en robuust maar met een vriendelijke touch. Voor Rotterdam Airport deed Wijnand Galema onderzoek naar de achtergronden van het gebouw en legde hij de cultuurhistorische kwaliteiten van het gebouw vast. Bij toekomstige wijzigingen vormen deze mede uitgangspunten in de planvorming.

april t/m augustus 2022 (foto: luchthavengebouw en verkeerstoren in aanbouw, bron: archief RTM)
Foto Loeffplein 's-Hertogenbosch

Loeffplein 's-Hertogenbosch

Een kloek wederopbouwstatement, zo laat zich de bebouwing aan het Burgemeester Loeffplein in 's-Hertogenbosch het best typeren. Het plein kwam begin jaren zestig tot stand als resulaat van de sanering van het vervallen Tolbrugkwartier. Wijnand Galema dook in de geschiedenis en plaatst de hoogbouw in cultuurhistorisch perspectief. De bebouwing wordt getransformeerd met respect voor de cultuuhistorische waarde.

februari t/m mei 2022
Foto Tweede Christelijke LTS, Amsterdam

Tweede Christelijke LTS, Amsterdam

In de Amsterdamse wijk Overtoomse Veld vestigden zich in de jaren zestig vele scholen. De Tweede Christelijke LTS Patrimonium, een ontwerp van architect Ben Ingwersen, is een van de best bewaarde scholen in dit gebied. Kenmerkend zijn de ruimtelijke opzet met alle functies in een onderscheidend volume en de vele toepassingen van beton binnen en buiten.

september t/m december 2021 (foto: patio met plastiek; bron: archief Ingwersen/HNI
Foto Maritiem Museum Rotterdam

Maritiem Museum Rotterdam

Gemeente Rotterdam en Maritiem Museum denken na over de toekomst van het museum. Welke rol het gebouw van Wim Quist hierin kan spelen, is een belangrijke kwestie, net als de  locatie aan de Leuvehaven; scharnierpunt van stad en haven. Wijnand Galema voerde een cultuurhistorische verkenning en waardestelling uit naar het markante gebouw uit 1986, een van de eerste nieuwe musea uit de 2e helft van de vorige eeuw.

april t/m september 2021
Foto De Klokkenhof, Amsterdam

De Klokkenhof, Amsterdam

Het complex de Klokkenhof in Amsterdam werd opgeleverd in 1962 naar ontwerp van architecten Wegener Sleeswijk en Wichers. Een schets uit 1934 van stedenbouwkundige Cornelis van Eesteren vormt de basis voor de hoogbouw, die een prelude vormt van de later aangelegde westelijke tuinsteden. Wijnand Galema voert een  quickscan uit naar het complex, waarvoor door Lingotto en Rijnboutt transformatieplannen worden ontwikkeld.

Maart-juni 2021; schets voor het Surinameplein, C. van Eesteren, 1934 (foto: Stadsarchief Amsterdam).
Foto Loodsen Merwehaven

Loodsen Merwehaven

De stad Rotterdam ontwikkelt en ontwerpt volop aan de toekomst van het Merwe-Vierhavengebied (M4H). Het erfgoed van havens en gebouwen draagt in hoge mate bij aan de identiteit van het gebied. Onderzocht wordt of een deel van de loodsen, dienstgebouwen en pakhuizen behouden kan blijven en een nieuwe bestemming kan krijgen. Wijnand Galema onderzoekt de monumentwaarden en denkt mee over de transformatiemogelijkheden.

februari-juli 2021; loods in de Merwehaven, 1947 (foto: Stadsarchief Rotterdam)
Foto Paleis van Justitie Arnhem

Paleis van Justitie Arnhem

Het Arnhemse paleis van Justitie werd in 1960 ontworpen door Frank Sevenhuijsen, architect van de Rijksgebouwendienst, is sinds 2013 rijksmonument Met het oog op een toekomstige renovatie voert Wijnand Galema een uitgebreid cultuurhistorisch onderzoek met waardestelling uit naar het gebouw en zijn omgeving. Ook het tuinontwerp van Catharina Polak Daniëls en de kunsttoepassingen worden hierin betrokken.

januari t/m juli 2020 (foto: binnenplaats vlak na oplevering, bron: Baksteen, 1964)
Foto Rijksarchief Arnhem

Rijksarchief Arnhem

Het voormalig Rijksarchief aan de Markt in Arnhem, een ontwerp van architect Mart Bolten van de Rijksgebouwendienst, maakt deel uit van het wederopbouwplan voor het bestuurskwartier. Dit unieke ensemble van naoorlogse overheidsgebouwen zal de komende jaren een transformatie ondergaan. Wijnand Galema deed onderzoek naar de cultuurhistorische waarden van het gebouw zodat deze mede meegewogen worden in de transformatieplannen.

januari t/m juli 2020 (foto: Rijksarchief kort na oplevering).
Foto Drentse dorpshuizen

Drentse dorpshuizen

In samenwerking met architectuurhistoricus Amanda Terpstra wordt een inventarisatie en waardestelling uitgevoerd van een groot aantal Drentse dorpshuizen. Aanleiding voor dit onderzoek is de verduurzaming van de gebouwen die op initiatief van de Provincie Drenthe wordt uitgevoerd. De cultuurhistorische waarden worden meegewogen in het maken van de juiste keuze van verduurzaming.

december 2019 t/m augustus 2020
Foto Kantongerecht Tilburg

Kantongerecht Tilburg

In opdracht van het Rijksvastgoedbedrijf is een cultuurhistorich onderzoek met waardestelling uitgevoerd naar het Kantongerecht in Tilburg, dat sinds 2014 een gemeentelijk monument is. Dit gebouw is in 1966 ontworpen door de Tilburgse architect Jos. Bedaux en vormt een van de hoogtepunten in zijn oeuvre. Bovendien maakt het deel uit van de grootschalige naoorlogse modernisering van het Tilburgse centrum waarbij overheid, cultuur en rechtspraak zijn samengebracht in een uniek ruimtelijk ensemble.

november 2019 - februari 2020 (foto: vermoedelijk Jan Versnel/bron: HNI)
Foto Waardestelling Twentsche Bank

Waardestelling Twentsche Bank

In opdracht van Bokkers van der Veen architecten voerde Wijnand Galema een cultuurhistorische waardestelling uit naar het voormalig bankfiliaal aan de Havenstraat in Rotterdam. Het door architect Barend Hooijkaas jr ontworpen gebouw werd in 1918 geopend als onderdeel van de expansie van de Twentsche Bank en van de verstedelijking van Delfshaven. Het gebouw verkeert nog grotendeels in oorspronkelijke staat en is in afwachting van een nieuwe bestemming.

augustus t/m november 2019.
Foto Kantorencomplex Leeuwarden

Kantorencomplex Leeuwarden

In aanvulling op de cultuurhistorische waardestelling van het voormalig belastingkantoor in Leeuwarden, wordt ook het bijbehorende kantoorgebouw aan het Jacob Catsplein 3 onderzocht. Beide gebouwen maken deel uit van het Rijkskantorencomplex aan de Tesselschadestraat, ontworpen door bureau Zanstra, Gmelig Meyling, De Clercq Zubli aan het eind van de jaren zestig, uitgevoerd met uitkragende betonvloeren en expressief vormgegeven trappen.

september t/m november 2019 (foto: archief ZZDP).
Foto Scheldekaaien Antwerpen

Scheldekaaien Antwerpen

De Scheldekaaien in Antwerpen ondergaan een grondige transformatie. Voor het centrale deel bij het Steenplein is bureau Palmbout gevraagd een visie te ontwikkelen voor de herinrichting waarbij ook de culturhistorische betekenis van de kaaien een plek moet krijgen. Wijnand Galema doet onderzoek naar de ontwikkeling van het Antwerpse Scheldefront en denkt mee over de scenografie van de toekomstige inrichting.

september 2018 t/m juni 2019.
Foto Cutluurhistorische verkenning Cool-Zuid

Cutluurhistorische verkenning Cool-Zuid

De wijk Cool-Zuid is een van de weinige echt oude buurten in het centrum van Rotterdam. De buurt heeft een fijnmazig stedelijk weefsel, dat deel uitmaakt van de negentiende eeuwse stadsuitbreidingen, maar ook de wederopbouw en de stadsvernieuwing hebben hun sporen achtergelaten. In opdracht van Stadsontwikkeling Rotterdam brengt Wijnand Galema de historische kwaliteiten in beeld zodat deze in een nieuw bestemmingsplan worden vastgelegd.

april t/m oktober 2019 (foto: Stadsarchief Rotterdam)
Foto Waardestelling KNMI-complex

Waardestelling KNMI-complex

Het KNMI is sinds 1895 gevestigd op buitenplaats De Koelenberg in De Bilt. In de afgelopen eeuw transformeerde het landgoed zich tot een uniek landschapspark met gebouwen uit verschillende decennia. In opdracht van het Rijksvastgoedbedrijf voerde Wijnand Galema samen met Mariëtte Kamphuis, Dolf Broekhuizen en Amanda Terpstra een cultuurhistorische verkenning uit naar de unieke ontwikkelingsgeschiedenis van het complex, dat de komende jaren een volgende fase ingaat.

juli 2018 t/m maart 2019 (foto: archief KNMI).
Foto Aeckerstijn, Amsterdam-Osdorp

Aeckerstijn, Amsterdam-Osdorp

Flatgebouw Aeckerstijn in de naoorlogse wijk Osdorp in Amsterdam vormt een uniek stedenbouwkundig accent. De bijzondere combinatie van knik- en haakvorm is een afspiegeling van de stedenbouwkundige situatie. De eigenaar wil het laagbouwdeel met kantoren transformeren en daarmee een bijdrage leveren aan de verdichting van Amsterdam. Om de transformatie te verbinden aan de cultuurhistorische waarden van het gebouw voerde Wijnand Galema een quickscan uit.

oktober 2018 t/m maart 2019 (foto: Stadsarchief Amsterdam).
Foto Quickscan flatgebouw Htel, Amsterdam

Quickscan flatgebouw Htel, Amsterdam

'Hoogwaardig wooncomfort in uniek AUP-ensemble' geeft in paar woorden de kwaliteiten van flatgebouw Htel weer. Het gebouw is in 1968 opgeleverd als onderdeel van een uniek stedenbouwkundig ensemble en bood een tot dan toe ongeëvenaard wooncomfort. Vijftig jaar na oplevering is het toe aan een nieuwe gevel. Om deze met respect voor het oorspronkelijke beeld te ontwerpen, voerde Wijnand Galema een quickscan uit naar het bestaande gebouw.

oktober 2018 t/m januari 2019 (foto: Stadsarchief Amsterdam).
Foto Update Amerikaanse Ambassade

Update Amerikaanse Ambassade

In 2008 deed Wijnand Galema onderzoek naar het gebouw van de Amerikaanse ambassade in Den Haag. Inmiddels is het gebouw rijksmonument en was een update van het bestaande onderzoek gewenst. Bovendien konden door het vertrek de VS alle ruimten worden bekeken en foto's van de huidige staat worden gepubliceerd. Dit leverde een herziene versie op met een waardestelling volgens de nu geldende richtlijnen.

mei t/m juli 2018.
Foto ZoHo-kwartier Rotterdam

ZoHo-kwartier Rotterdam

Het ZoHo-kwartier in Rotterdam heeft zich ontwikkeld tot een creatieve broedplaats die de bedrijfspanden uit de wederopbouwperiode tot leven heeft gewekt. In afwachting van nieuwe ontwikkelingen doet Wijnand Galema in opdracht van de gemeente Rotterdam onderzoek naar cultuurhistorische waarden in het gebied, dat wordt gekenmerkt door een zeldzame mix van wederopbouw, stadsvernieuwing en infrastructuur.

februari t/m juli 2018.
Foto Quickscan beeldkwaliteit Grotiushuis

Quickscan beeldkwaliteit Grotiushuis

Het Grotiushuis is een naoorlogs kantoorgebouw aan de Westblaak ontworpen door de Rotterdamse architect H.D. Bakker. Zeventig jaar na oplevering is de gevel toe aan een renovatie. Om hierbij met respect om te gaan met de cultuurhistorische kwaliteiten - het gebouw is gemeentelijk monument - voerde Wijnand Galema een quickscan uit naar de architectonische verschijningsvorm van het gebouw.

februari t/m april 2018.
Foto Waardestelling Belastingkantoor

Waardestelling Belastingkantoor

Het in 1970 opgeleverde belastingkantoor in Leeuwarden is een ontwerp van Zanstra, Gmelig Meyling, De Clercq Zubli en aangewezen als gemeentelijk monument. Het gebouw zal binnenkort worden gerenoveerd waarbij de monumentale aspecten gerespecteerd dienen te worden. In opdracht van het Rijksvastgoedbedrijf voert Wijnand Galema een cultuurhistorisch en waardestellend onderzoek uit.

Juli 2017 t/m januari 2018 (foto: Rijksvastgoedbedrijf)
Foto Beeldbepalend Barendrecht

Beeldbepalend Barendrecht

In opdracht van de gemeente Barendrecht bereid Wijnand Galema een selectie voor van beeldbepalende panden. Aan de hand van typische Barendrechtse thema's zoals dijken, agrarisch landschap en industrialisatie worden objecten geselecteerd die van belang zijn voor de ruimtelijke kwaliteit en het dorpsbeeld. In het najaar wordt de definitieve lijst bekend gemaakt, maar op Open Monumentendag kunnen Barendrechters zelf tips aanreiken. OMD Barendrecht

juli 2017 t/m juni 2018 (afbeelding: woonhuis met schuur aan de Voordijk)
Foto Stadhuis Hoorn

Stadhuis Hoorn

Het stadhuis van Hoorn werd in fasen gebouwd in de periode 1974-1981, naar ontwerp van Guus Küpfer van Tauber architecten. Het is een zeer sculpturaal en alzijdig gebouw dat vanuit alle windrichtingen een dynamisch beeld oproept. Een van de redenen voor Mooi Noord-Holland het gebouw voor te dragen als gemeentelijk monument. Wijnand Galema stelde de redengevende beschrijving en de waardering op.

mei 2017 (foto: de in 1981 opgeleverde uitbreiding van het stadhuis)
Foto CV Schiekadeblok

CV Schiekadeblok

Vanwege de bouw van het nieuwe Rotterdam Centraal werden grootse plannen ontwikkeld voor de Delftsestraat. Door de recessie kwam daar weinig van terecht. De gemeente Rotterdam kijkt nu naar mogelijkheden om het bouwblok op een andere manier te ontwikkelen en bestaande bebouwing hierin te betrekken. Wijnand Galema voerde een cultuurhistorische verkenning uit naar dit bouwblok uit de wederopbouwperiode. Meer info

januari t/m mei 2017 (Schieblock, foto: Frank Hanswijk)
Foto Waardestelling Koninklijke Bibliotheek

Waardestelling Koninklijke Bibliotheek

In opdracht van het Rijksvastgoedbedrijf voert Wijnand Galema een bouwhistorisch onderzoek en waardestelling uit van het gebouw van de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag. Dit complex uit 1982, een ontwerp van architect Arie Hagoort (OD 205), zal binnenkort een transformatie ondergaan. Daarbij wordt rekening gehouden met de cultuurhistorische waarden van het gebouw.

Oktober t/m december 2016 (foto: leeszaal KB)
Foto Quickscan Peperklip

Quickscan Peperklip

De Peperklip in Rotterdam - het iconische woningbouwproject van architect Carlos Weeber gebouwd in 1982 - zal binnenkort enkele kleine ingrepen ondergaan ter verbetering van de woonomgeving en de beeldkwaliteit. Met het oog hierop voert Wijnand Galema in opdracht van woningbouwcorporatie Vestia Rotterdam een quickscan uit naar de ruimtelijke kwaliteit van het complex. De Peperklip op architectuur.org

Oktober t/m december 2016 (foto: HNI)
Foto Ontwerpstudie Licht Verdicht

Ontwerpstudie Licht Verdicht

De ontwerpstudie 'Licht Verdicht' van de BNA en de gemeente Rotterdam onderzoekt de mogelijkheden van het optoppen van bestaande gebouwen door middel van innovatieve, lichte constructies. Hiervoor zijn drie locaties in de Rotterdamse binnenstad aangewezen. Wijnand Galema werkt in twee ontwerpteams mee vanuit een cultuurhistorische benadering van de gebouwen en hun omgeving. Meer informatie

juni t/m november 2016 (Lumièrelocatie, foto: Stadsarchief Rotterdam)
Foto Dijkenvisie Barendrecht

Dijkenvisie Barendrecht

In opdracht van de gemeente Barendrecht stelde Wijnand Galema een cultuurhistorische verkenning op van de Barendrechtsede dijken. Soms zijn de dijken deze nog herkenbaar aan groene taluds en agrarische bebouwing, soms zijn ze 'verdwenen' in de ruimtelijke ontwikkeling van de twintigste eeuw. Op grond van dit onderzoek is een dijkenvisie opgesteld die toekomstige ontwikkelingen moet begeleiden. 

Oktober 2015 t/m voorjaar 2016 (bron: Historische Vereniging Barendrecht)
Foto Monumentwaarden Bellevue Purmerend

Monumentwaarden Bellevue Purmerend

Aan het Tramplein in Purmerend staat voormalig hotel-restaurant Bellevue, in 1863 gebouwd naar ontwerp van de Purmerendse stadsarchitect P. Mager. Met het oog op de herontwikkeling van de locatie voert Wijnand Galema op verzoek van de gemeente Purmerend een onderzoek uit naar de monumentwaardigheid van het pand.

februari-maart 2016 (Bellevue in 1900, foto: Waterlands Archief)
Foto 50 jaar Academie van Bouwkunst

50 jaar Academie van Bouwkunst

De Rotterdamse Academie van Bouwkunst viert haar vijfstigste verjaardag. Ter voorbereiding op het jubileumboek dat in 2016 verschijnt, doet Wijnand Galema onderzoek naar de geschiedenis van deze architectuuropleiding en de bijzondere band met de stad Rotterdam. Het boek besteedt niet alleen aandacht aan het verleden, maar wordt ook een krachtig statement naar de toekomst. Meer informatie

mei-oktober 2015 (bron: RAVB)
Foto Villa Amstelveen

Villa Amstelveen

Voor een particuliere opdrachtgever werd een architectuurhistorische documentatie samengesteld van een villa in Amstelveen. Het huis, gebouwd in 1969-1972 naar ontwerp van Harry Salm, kenmerkt zich door een bijzondere ruimtelijke beleving, natuurlijk materiaalgebruik en luxe voorzieningen. Samen met de vrijwel originele staat biedt het een zeldzaam beeld van de villabouw van de vroege jaren zeventig.

maart t/m mei 2015
Foto Waardestelling Tweede Kamer

Waardestelling Tweede Kamer

Het Rijksvastgoedbedrijf werkt aan een monumentobjectvisie voor het Binnenhofcomplex in Den Haag. Voor alle gebouwen is uitgebreid bouwhistorisch onderzoek gedaan, met uitzondering van de nieuwbouw van de Tweede Kamer van architect Pi de Bruijn. Vanwege de directe relatie met het Binnenhof bleek een cultuurhistorische analyse toch wenselijk. Wijnand Galema voert deze momenteel uit. 

november 2014 t/m januari 2015
Foto Oostvaarderskliniek

Oostvaarderskliniek

De Oostvaarderskliniek in Almere-Buiten werd in 2008 uitgeroepen tot BNA-gebouw van het jaar. Vanwege een aanstaande verbouwing  deed Wijnand Galema cultuurhistorisch onderzoek naar dit jonge monument. Het humane en open karakter van deze TBS-kliniek werd hierin als een van de belangrijkste kwaliteiten benoemd. Wijnand Galema heeft ervaring opgebouwd met waardestellingen van zeer jonge architectuur.

april t/m mei 2014
Foto Herinrichting aula Crooswijk

Herinrichting aula Crooswijk

Momenteel wordt een plan uitgewerkt voor de herinrichting van de aula van de Algemene Begraafplaats Crooswijk in Rotterdam. Het gebouw, een ontwerp van D.B. Logemann uit 1915, zal worden voorzien van een nieuw kleurenschema en modern meubilair, maar die wel recht doen aan de oorspronkelijke architectuur. Galema is de vaste cultuurhistorisch adviseur van de begraafplaats.

advisering 2013-2014, uitvoering 2015
Foto Wachtlokaal Crooswijk

Wachtlokaal Crooswijk

Op de Algemene Begraafplaats Crooswijk in Rotterdam is het voormalige wachtlokaal opnieuw ingericht als condoleanceruimte. In samenwerking met Gemeentewerken Rotterdam gaf Wijnand Galema advies over meubiliair en stoffering van het interieur, passend bij de cultuurhistorische kwaliteiten van dit rijksmonument. Galema is de vaste adviseur van de begraafplaats op het gebied van cultuurhistorie. 

21 december 2012
Foto Haagse wederopbouw

Haagse wederopbouw

In opdracht van de gemeente Den Haag voert Wijnand Galema een aanvullende inventarisatie uit naar de architectuur van de wederopbouwperiode in Den Haag. Een groot deel van de gebouwen uit de periode 1945-1965 werd eerder onderzocht, maar in 2013 zal een nieuwe gids verschijnen waarin een nieuwe, meer representatieve selectie van de architectuur uit deze periode wordt belicht.

onderzoek september 2012 t/m april 2013 (afbeelding: Zandvlietcollege, W. Cusell; bron: HGA))
Foto Hybride zones

Hybride zones

In samenwerking met de Ecotecten en Stipo is onderzoek verricht naar de hybride zone, het overgangsgebied tussen straat en huis. Deze ruimte kan verschillende vormen aannemen - voortuin, terras of stoep - en wordt gezien als een belangrijke plek voor ontmoeting. Wijnand Galema gaat in op de vraag hoe architecten met dit overgangsgebied zijn omgegaan en plaatst de hybride zone in historisch perspectief. Het essay verschijnt in het najaar van 2012.

december 2011 t/m maart 2012 (foto: Erasmusgaarde, Den Haag)
Foto Monumentale Kunst Haagwonen

Monumentale Kunst Haagwonen

Voor woningbouwcorporatie Haagwonen in Den Haag is een inventarisatie uitgevoerd naar de toepassingen van beeldende kunst aan hun woningbouwcomplexen. Het gaat om tegeltableaus, wandschilderingen, sculpturen en reliëfs die in de bouwtijd of later zijn aangebracht. Naar een aantal bijzondere kunstwerken wordt nader onderzoek verricht. De resultaten vormen de basis voor een zorgvuldig beheer door Haagwonen.

november 2011 t/m mei 2012 (foto: tegeltableau Honthorststraat, kunstenaar Dirk Dijkstra)
Foto Parnascomplex Amsterdam

Parnascomplex Amsterdam

In opdracht van de Rijksgebouwendienst wordt een bouw- en cultuurhistorisch onderzoek verricht naar het Parnascomplex in Amsterdam. Dit complex kwam in fases tot stand tussen 1970 en 1996 naar ontwerp van architect Ben Loerakker. Het huisvest o.a. de rechtbank van Amsterdam en vormt een van de eerste gebouwen op de Zuidas. Toepassingen van beeldende kunst in de zittingzalen vormen het decor van veel bekende rechtszaken die zich hier voltrekken.

juni t/m september 2011 (foto: archief Rijksgebouwendienst)
Foto Baankwartier

Baankwartier

In opdracht van dS+V/gemeente Rotterdam is een cultuurhistorische verkenning verricht naar het Baankwartier in Rotterdam. Deze buurt wordt nu nog bepaald door bedrijven en voorzieningen, maar zal een transformatie doormaken naar een gebied met een meer gemengd karakter. Welke aanknopingspunten hiervoor in de bestaande bebouwing te vinden zijn, is de centrale vraag van dit onderzoek.  

oktober 2010 - mei 2011
Foto Simonsterrein en Oosterflank

Simonsterrein en Oosterflank

Voor het project R70 en in opdracht van AIR wordt cultuurhistorisch onderzoek gedaan naar de woningbouwprojecten Simonsterrein in Feijenoord en deelplan B van Oosterflank. De bevindingen vormen een bijdrage aan het ontwerpend onderzoek dat in samenwerking met Biq stadsontwerp, Lola landscape architects en Powerhouse Company wordt uitgevoerd. De onderzoeken zijn te downloaden op: rotterdam70.nl

voorjaar 2010 (foto: privécollectie).
Foto De straat met zes namen

De straat met zes namen

Tussen Pompenburg en Boompjes in Rotterdam ligt de straat met zes namen. Een reeks smalle stadsstraten die een niet alledaagse verbinding vormen vanuit het centrum naar de Maas. In opdracht van de gemeente Rotterdam is onderzoek gedaan naar de ruimtelijk-historische ontwikkeling van deze straat, die een verrassend perspectief biedt op de architectuur en geschiedenis van de binnenstad. De resultaten zijn samengebracht in Het Geheim van Rotterdam, dat op verzoek als pdf te verkrijgen is.

juni 2010
Foto Algemene Begraafplaats Crooswijk

Algemene Begraafplaats Crooswijk

In opdracht van Gemeentewerken Rotterdam wordt cultuurhistorisch onderzoek verricht naar de Algemene Begraafplaats Crooswijk. Het onderzoek bestaat uit het inventariseren, categoriseren en waarderen van de afzonderlijke grafvelden van de begraafplaats. De resultaten worden betrokken in de toekomstvisie die Gemeentewerken opstelt. De opdracht is uitgevoerd in samenwerking met Emmar van Duin, funerair onderzoek.

2009-2010
Foto Keienmozaïek Piet Schoenmakers

Keienmozaïek Piet Schoenmakers

Onderzoek naar betekenis en achtergrond van het keienmozaïek van de kunstenaar Piet Schoenmakers, in opdracht van CBK Rotterdam. De keienwand bevindt zich in de Horecavakschool aan de Noordsingel in Rotterdam. Het kunstwerk heeft een voorstelling met lichte en donkere keien, waarvan de betekenis onbekend is. Het onderzoek tracht deze te achterhalen en het kunstwerk te plaatsen in de ontwikkeling van de naoorlogse monumentale kunst.

maart 2010
Foto Vlietpark in Noorden

Vlietpark in Noorden

In opdracht van Woningstichting Nieuwkoop werd een cultuurhistorische documentatie opgesteld van het Vlietpark in Noorden (gemeente Nieuwkoop). Dit in 1954 gebouwde buurtje met woningwetwoningen direct aan de Nieuwkoopse plassen wordt binnenkort gesloopt. Het ontwerp, in de bouwstijl van de Bossche School, is van architect Aad Paardekooper van architectenbureau Paardekooper en Barnhoorn uit Lisse. Download het rapport.

december 2009
Foto Naoorlogs Groen in Rotterdam

Naoorlogs Groen in Rotterdam

Onderzoek naar het oorspronkelijk ontwerp en de bestaande kwaliteiten van openbare groengebieden in de zuidelijke tuinsteden van Rotterdam. De resultaten van het onderzoek vormen het uitgangspunt voor een handboek voor herinrichting dat gebruikt gaat worden door ontwerpers en opdrachtgevers. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de gemeente Rotterdam in samenwerking met Mariëtte Kamphuis en Atelier Quadrat uit Rotterdam.

2008-2009
Foto P.I. de Schie

P.I. de Schie

In opdracht van de Rijksgebouwendienst is een zogenaamd 'demarcatierapport' opgesteld van de Penitentiare Inrichting de Schie in Rotterdam (1989). Hiermee worden de oorspronkelijke en nog aanwezige kwaliteiten van het gebouw in beeld gebracht en wordt voor de gebruiker inzichtelijk gemaakt wat van belang is bij toekomstige veranderingen. Het ontwerp is van Carel Weeber met kunsttoepassingen van Peter Struycken (die ook het kleurenschema mee bepaalde), Bob Bonies en Alfred Eikelenboom.

2009
Foto Amerikaanse ambassade, Marcel Breuer

Amerikaanse ambassade, Marcel Breuer

Cultuurhistorische verkenning naar de Amerikaanse ambassade in Den Haag, een ontwerp van de Amerikaanse architect Marcel Breuer. Vooruitlopend op de verplaatsing van de Amerikaanse ambassade naar een nieuwe locatie in Wassenaar heeft de gemeente Den Haag opdracht verleend de betekenis van het bestaande gebouw te onderzoeken. De unieke ontstaansgeschiedenis als onderdeel van het diplomatieke architectuurbeleid van de Verenigde Staten werd hiermee in beeld gebracht (samenwerking met Fransje Hooimeijer).

2007-2008
Foto Monumentale Kunst Den Haag Zuidwest

Monumentale Kunst Den Haag Zuidwest

Inventarisatie naar kunsttoepassingen aan woningbouw, scholen en kerken in de naoorlogse wijken van Den Haag Zuidwest. Vanaf 1951 werden als gevolg van percentageregelingen op grote schaal mozaïeken, wandschilderingen, glas-in-loodvensters en tegeltableaus aangebracht in de architectuur. Door transformatie van de naoorlogse wijken is de toekomst van veel kunstwerken onzeker. Het onderzoek in opdracht van de gemeente Den Haag brengt de kunstwerken en hun achtergronden in beeld.

2006-2007
Foto Maakbaar Landschap

Maakbaar Landschap

Een samenwerkingsverband van architectuurhistorici waarin de rol van de landschapsarchitect in de opbouw en transformatie van Nederland in de periode 1945-1970 werd onderzocht. Marinke Steenhuis en Fransje Hooimeijer interviewden als eerste vooraanstaande tuin- en landschapsarchitecten. Deze interviews vormden de basis voor een uitgebreid archiefonderzoek. In november 2009 is  de gelijknamige publicatie verschenen. Het boek is opgebouwd rond zes thema’s: stedelijk groen, natuur- en landschapsbescherming (door Dorine van Hoogstraten), ruilverkavelingen (Marinke Steenhuis), recreatie (Anne Luijten), particuliere tuinen en terreinen (Mariëtte Kamphuis) en infrastructuur (Wijnand Galema).

Onderzoek 2003-2005, publicatie 2009
Foto Naoorlogse wijken, Rotterdam

Naoorlogse wijken, Rotterdam

In 2001 start de gemeente Rotterdam een onderzoek naar tien naoorlogse wijken in Rotterdam. Hiervoor werd de inhoudelijke opzet uitgewerkt en het onderzoek naar de vier zuidelijke tuinsteden Pendrecht, Zuidwijk, Lombardijen en IJsselmonde begeleid. Het onderzoek is uitgevoerd door architectuurhistorica Bregit Jansen en stedenbouwkundige Jeroen Ruitenbeek en is gepubliceerd in Van Pendrecht tot Ommoord.

2001-2003
Foto Naoorlogse Winkelcentra in Nederland

Naoorlogse Winkelcentra in Nederland

Als onderdeel van het categoriaal onderzoek naar de architectuur van de wederopbouwperiode, een initiatief van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (v/h RACM), werd de ontwikkelingsgeschiedenis van het naoorlogse winkelcentrum in Nederland omschreven. Tevens werd op basis van literatuurstudie een overzicht samengesteld van de belangrijkste voorbeelden, waaronder de Rotterdamse Lijnbaan dat als prototype van het naoorlogse winkelcentrum wordt beschouwd. (samenwerking met Dorine van Hoogstraten)

2004
Foto Den Haag Zuidwest

Den Haag Zuidwest

In opdracht van de gemeente Den Haag werden cultuurhistorische verkenningen verricht naar de naoorlogse wijken in deze stad. De kwaliteiten van de aanwezige bebouwing en stedenbouwkundige structuur werden hiermee vastgelegd en zouden als leidraad dienen voor toekomstige transformaties. Naast het onderzoek naar het stadsdeel Zuidwest, werd ook de inhoudelijke coördinatie van het hele project uitgevoerd. (voor DLC Architectuurhistorici)

1999-2000
Foto Ministerie van Financiën, Den Haag

Ministerie van Financiën, Den Haag

Voor de Rijksgebouwendienst werd een cultuurhistorische studie uitgevoerd naar het Ministerie van Financiën in Den Haag. Het gebouw, een ontwerp van architect en voormalig rijksbouwmeester Jo Vegter, vertoont brutalistische kenmerken zoals de horizontale geleding, het gebruik van ruwe beton en de sculpturale vormentaal. (samenwerking met Paul Groenendijk)

2000
Foto Kantoorgebouw Heineken, Rotterdam

Kantoorgebouw Heineken, Rotterdam

In opdracht van EGM architecten uit Rotterdam werd een architectuurhistorisch onderzoek verricht naar het door architect W. Kromhout ontworpen kantoor van de Heinekenbrouwerij aan de Crooswijksesingel. De bouwgeschiedenis, de authentieke detaillering en het oorspronkelijke kleurgebruik van het gebouw werden hierbij gedocumenteerd en als aanknopingspunten ingezet in het renovatieplan.

1998
Foto Monumenten Selectie Project, Schiedam

Monumenten Selectie Project, Schiedam

Ten behoeve van de aanwijzing van rijksmonumenten uit de periode 1850-1940 werden belangrijke Schiedamse gebouwen bestudeerd en geselecteerd. Grote complexen zoals De Passage aan het Broersvest en modernistische gebouwen als de voormalige HAV-bank aan de Gerrit Verboonstraat en flatgebouw Singelwijck aan de Koemarkt (in aanbouw op de foto) werden beschreven. (voor Camp & Kamphuis architectuurhistorici)

1998
Foto Naoorlogse Architectuur in Groningen

Naoorlogse Architectuur in Groningen

Voor de gemeente Groningen werd geadviseerd over de selectie en aanwijzing van gemeentelijke monumenten uit de naoorlogse periode. De stad Groningen is een van de eerste steden in Nederland die een monumentenbeleid op het gebied van naoorlogse architectuur heeft ontwikkeld voor de binnenstad, uitbreidingswijken, villabuurten en bedrijventerreinen.

1999-2000
Foto Noordwand Grote Markt, Groningen

Noordwand Grote Markt, Groningen

Na de succesvolle transformatie van de Waagstraat in Groningen begin jaren negentig, maakte de gemeente ook plannen om de tegenoverliggende noordwand van de Grote Markt te vervangen. Om de betekenis van de bestaande bebouwing mee te laten wegen in de planvorming werd door de gemeente Groningen opdracht verstrekt een cultuurhistorische studie te verrichten. Dat in de bebouwing van de noordwand de vooroorlogse structuur van afzonderlijke panden nog grotendeels aanwezig is, vormde een belangrijke conclusie. Sloop van de gehele noordwand zou een einde maken aan het ‘natuurlijke’ proces van geleidelijke transformatie.

1997